Галоўная славутасць і па сумяшчальніцтве найстарэйшы мураваны будынак у Століне – так званая “Белая” сінагога. Да нашых дзён пабудова дайшла ў выглядзе руін, але нават яны даюць нядрэннае ўяўленне аб тым, як столінская сінагога выглядала ў лепшыя гады.
Галоўная сінагога пабудавана ў канцы 18 стагоддзя, у 1792 годзе. Адносіцца да архітэктурнага стылю барока з рысамі пераходу да класіцызму (сінагог такога плана ў Беларусі больш няма). Выканана з цэглы і па форме блізкая да квадрата. За доўгую гісторыю будынак некалькі разоў гарэў у пажары і перабудоўваўся, але сваё вонкавае аблічча захавала.
Столін унікальны тым, што менавіта гэтыя мясціны лічыліся неафіцыйнай сталіцай палескіх хасідаў. Судзячы па перапісе на 1897 год, амаль 75% насельніцтва складалі яўрэі. Бурны рост яўрэйскай абшчыны садзейнічаў будаўніцтву і пашырэнню горада: з’явіліся гандлёвыя рады з рынкавай плошчай, новыя жылыя дамы і яўрэйскія школы.
Сітуацыя кардынальна змянілася з пачаткам вайны. Пасля акупацыі Століна, у горадзе было створана яўрэйскае гета з жорсткімі правіламі і абмежаваннямі, за парушэнне якіх было толькі адно пакаранне – расстрэл.
У 1942 годзе гета ліквідавалі, а ўсіх яўрэйскіх вязняў расстралялі (паводле розных звестак, іх было каля 7000 чалавек). Пасля вайны галоўная сінагога Століна пуставала і пакрысе разбуралася. Куды ў лепшым стане захаваўся каменны дом рабіна па суседстве.
Сёння руіны закансерваваны і магчыма калі-небудзь дачакаюцца сваёй чаргі на рэканструкцыю. Яшчэ некалькі гадоў таму на сценах і вокнах можна было нават разгледзець аўтэнтычны роспіс.
Славутасць знаходзіцца ў самым цэнтры горада, на вуліцы Тэльмэна, ніжэй адзнака на мапе:
Яшчэ адно цікавае месца Століна – гэта паркавы комплекс “Маньковічы”, дзе раней знаходзіўся палац Радзівілаў.
