У Ляхавіцкім раёне захавалася некалькі цікавых сядзібных комплексаў, аб’яднаных агульным сумным лёсам. Калі маёнтак Рэйтанаў у Грушаўцы добра вядомы і дастаткова папулярны сярод турыстаў, то вось сядзіба ў вёсцы Нача наадварот.
Сам аграгарадок Нача сёння выглядае неяк сумна. На тэрыторыі сядзібы размясцілася прадпрыемства па вытворчасці яблычнага воцату, але цяжка зразумець працуе яно ці ўжо банкрут. На прапускной быццам павінна быць актыўнасць, але нікога няма, таму можна спакойна праходзіць да гістарычнай спадчыны.
Мястчэка Нача ўпершыню згадваецца ў гісторыі яшчэ ў канцы 16 стагоддзя, як маёнтак Неміровічаў. Далей пераходзіла з адных рук у іншыя: Табаравічы, Брындзы, Падараўскія, Масальскія. Да апошніх сядзіба Нача дасталася ад ордэна Езуітаў, якіх распусцілі ў 1773 годзе, а ўладанні і маёмасць раздалі.
У 1810 годзе ад Ануфрыя Масальскага землі і сядзіба адышлі Францішку Ксаверыю Чарноцкаму. Вось менавіты тады і пачынаецца новы росквіт гэтых мясцін, а сам род Чарноцкіх валодаў маёнткам аж да пачатку Другой сусветнай вайны.
Пры Міхаіле Чарноцкам, у 1815 годзе, з’явіўся каменны сядзібны дом, які можна ўбачыць і сёння. У той жа перыяд што і сядзіба пабудаваны флігель для прыслугі і працоўных, а таксама шэраг гаспадарчых пабудоў.
Сядзіба будавалася ў класічным стылі архітэктуры і мела аж 18 пакояў.
Будынака вылучаецца масіўным порцікам на шасці калонах, таксама асобнай увагі вартыя арачныя вокны.
Наступны ўладальнік, сын Міхаіла, Казімір Чарноцкі таксама развіваў фамільны маёнтак і нават здолеў захаваць яго пасля паўстання 1863 года. Цікавы факт: у 1865 годзе Казімір набыў сядзібу недалёка ад Мінска, якая называлася Пятроўшчына, менавіта на тым месцы сёння размяшчаецца аднайменная станцыя метро.
Напачатку 20 стагоддзя сядзіба Нача Брындзоўская змянілася. Пасля перабудовы дома, да рыс класіцызму дадаліся ноткі неаготыкі. Быў пашыраны і сядзібны парк, з’явіліся ліпы, каштаны, ясені, клёны.
Дарэчы, сам парк у Начы і невялічкая палянка за сядзібным домам таксама варты вашай ўвагі. Тут захаваўся шэраг незвычайных элементаў: каменны стол і пліта, памятныя валуны, а таксама месца пахавання Чарноцкіх.
Як і для многіх іншых землеўладальнікаў таго часу, праблемы ў маёнтку Нача з’явіліся ў 1917 годзе. «Дэкрэт аб зямлі» працаваў па ўсёй тэрыторыі краіны, камітэты без прыпынку рабавалі гаспадарку на сваё меркаванне. Літаральна за некалькі месяцаў сядзібу Чарноцкіх разрабавалі некалькі разоў. Гаспадара і ягонага сына забілі падчас чарговага разбою.
Хоць “Нача Брындзоўская” і працягвала быць фамільнай рэзідэнцыяй Чарноцкіх да 1939 года, але фактычна тут была ўжо іншая ўлада. У перыяд СССР быў адкрыты завод па вытворчасці воцату. Будынак мадэрнізавалі на свой лад, заклалі парадны ўваход, але пры гэтым сачылі за станам будынка. Ніжэй кропка з адзнакай на мапе:
Калі будзеце ў гэтых краях, то раю з’ездзіць паглядзець яшчэ адну сядзібу – “Туча” Яленскіх, а таксама надаць час старажытнаму гораду Клецку.
