Obok starego miasto Łunno (dziś - agromiasteczko rejonu mostowskiego), istniał majątek o dźwięcznej nazwie „Will„. Na współczesnych mapach nie ma takiego toponimu, a samo terytorium należy do Lunno. Ziemie te mają bogatą i burzliwą historię, a także listę wybitnych właścicieli: Sapiehowie, Drutsky-Lyubetsky, Krivitsky, Chakhovsky, Romery, Tarasovichi i inni. Pamiątką po tych wspaniałych czasach jest częściowo opuszczona majątek Tarasowicze (w wielu źródłach Krivitsky).

Opuszczony dom w rolniczym miasteczku Lunno

Majątek Tarasowicza w Łunnie
Tak wyglądała posiadłość w pierwszej połowie XX wieku. Zdjęcie wykonane ok. 20 r., źródło: Aftanazy Roman. „Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej” tom 1937.

Budowę majątku na Woli prowadzili przedstawiciele rodziny Krivitsky. Majątek przeszedł na nich od Czachowskich i Romerów, którzy byli właścicielami Księżycowy od początku XIX wieku.

Dwór "Wola" w Łunnie

Dom o architekturze klasycystycznej, z zaokrąglonym portykiem, ukończony do 1832 r. Podobny majątek znajdował się w innym miejscu obwodu grodzieńskiego – Rosjawłasnością Potockich.

Majątek Kriwicki w Łunnie

Dwór Kriwicki w Łunnie
dach: księga Aftanazy Roman. „Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej” tom 3. Zdymak 1934-37

W połowie XIX wieku Józefa Kriwicka wyszła za mąż za Władysława Tarasowicza, więc zmienili się właściciele majątku wołyńskiego. Dalsza historia majątku związana będzie właśnie z tym szlacheckim nazwiskiem.

Po klęsce powstania 1863-64 Tarasowicze znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej i łatwo mogli stracić jedyny majątek. Jednak szczęśliwym zbiegiem okoliczności udało im się zatrzymać majątek.

Zagroda w rolniczym miasteczku Lunno
Zdjęcie Louise Arner Boyd, 1934

Dawny majątek Kriwickich „Wola” w Łunnie

W 1915 r. rodzina Tarasowiczów musiała opuścić dom i wyjechać do Mińska, uciekając przed nadejściem wojsk niemieckich. Mogli wrócić do Lunno-Volya po zakończeniu pierwszej wojny światowej. Rodzinny majątek był niszczony i plądrowany, ale starszym przedstawicielom Tarasowiczów, Edwardowi i Jadwigi-Emilii, udało się odrestaurować majątek i już w 1928 r. kwitł. Na starych fotografiach z lat 30. widać szczęśliwą rodzinę Tarasowiczów, którzy nawet nie podejrzewali, jakie kłopoty zbliżają się do ich domu.

W 1939 r. majątek został ponownie splądrowany. W tym czasie w Łunnie pozostał tylko najmłodszy syn Edwarda, Kazimierz Tarasowicz. Jego los był dość trudny: pojawiły się oskarżenia o współpracę z Armią Krajową, aresztowanie i zesłanie do Kazachstanu. Przez wiele lat jego historia pozostawała nieznana, ale w 1956 roku wychodzi na jaw ciekawy fakt. Wraz z żoną przejeżdżał przez Grodzieńszczyznę iw cerkiew we wsi Kamenka ochrzcił swoją córkę. Zmarł w 1988 r Gnieznogdzie jego przodkowie często odwiedzali i mieszkali. Wiadomo również, że starszy brat Stanisław po zakończeniu wojny wyemigrował do Kanady. Przed śmiercią przyjechał na Białoruś i udało mu się nawet spotkać z bratem.

Dawny dwór w rolniczym miasteczku Lunno

Po wojnie dwór-pałac służył jako miejscowy Dom Kultury, następnie na mieszkania. Złożony łukowaty portyk został rozebrany, pozostawiając z niego tylko dwie fałszywe kolumny. Obok osiedla stoi mały kwadratowy dom, stylistycznie bardzo przypominający oficynę lub gabinet. Istnieją jednak informacje, że budynek powstał znacznie później.

Oficyna Dworu Lunno

Przyglądając się uważnie innym budynkom we wsi, można dostrzec pylony od strony bramy wjazdowej. Zachowała się również aleja drzew, z której prowadzi droga do Lunna. Dawny majątek Tarasowiczów przybywa w mocno opuszczonej formie, a sytuacja z roku na rok się pogarsza. Stary dom znajduje się w pobliżu autostrady P44, zjazd na ulicę Selkhozkhimiya, poniżej punkt na mapie:

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o historii miejsc Lunno i Wola, przeczytaj książkę „Niech księżyc-wola” Lyavona Karpowicza. W centrum agromiasteczka widać Kościół św. Annyzbudowany pod koniec XVIII wieku.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Wpisz swój komentarz
imię i nazwisko