На маляўнічым маршруце па берагах Нямунаса - літоўскія сядзібы, якія ажылі.
У нас стартуе цыкл матэрыялаў па цікавых месцах і славутасцям Літвы пры падтрымцы праекту didikulietuva.lt. Мы ўжо пісалі аб сталіцы і папулярных кірунках, таму цяпер рухаемся ўглыб краіны і расказваем пра тое, што яшчэ варта ўбачыць у суседняй краіне.
Працяглы амаль на 90 км ад горада Каўнас да мястэчка Юрбаркас шлях па Прынямонні (літ. Панямуне) нядрэнна вядомы літоўскім падарожнікам. З левага боку лукавіны Нямунаса, а з правага – ланцужок гарадзішчаў, замкаў і сядзіб – усё гэта стварае адзін з найпрыгажэйшых маршрутаў у краіне.
Калісьці замкі Прынямоння (літ. Панямуне), якія адбілі не адзін напад крыжакоў, у пазнейшы час сталі велічнымі рэзідэнцыямі літоўскай шляхты. Сёння ў адноўленых сядзібах у Нямунаса можна азнаёміцца з багатай культурай літоўскіх сядзіб, наведаць гістарычныя экспазіцыі і пагуляць па парках, якія памятаюць часы вяльможаў.
Палац Раўдондварыс - заслуга графаў Тышкевічаў.
Падарожжа па сядзібах Прынямоння (Панямуне) варта пачаць з Раудондварыса. Размешчанае недалёка ад Каўнаса мястэчка атрымала сваю назву, хутчэй за ўсё, ад высеюцца тут сцен сядзібнага палаца з чырвонай цэглы. Вядомая з XVII ст. сядзіба належала розным уладальнікам, але ўсё ж сваім цяперашнім знешнім выглядам абавязана графам Тышкевічам.
У 1825 г. граф Бенедыкт Эмануэль Тышкевіч, вядомы сваім запалам да падарожжаў і палявання, атрымаў маёнтак Раудондварыс (Чырвоны маёнтак) у якасці падарунка да вяселля. У 1831 г. ён адбудаваў сядзібу, якая пацярпела ад пажару. Граф упрыгожыў інтэр'ер дома сталовымі прыборамі з Германіі і Амерыкі, англійскай фарфорам і галандскай бялізнай, а шаноўныя госці маглі пакаштаваць стравы з злоўленай графам дзічыны, піць раскошныя французскія віны і кітайскі чай.
Гонар Раудондварыса - прыгожая аранжарэя, якая ў часы Тышкевічаў славілася унікальнай калекцыяй цытрусавых дрэў і іншых экзатычных раслін. Яшчэ і сёння можна ўбачыць адну са старэйшых у Літве, пасаджаную яшчэ самім графам пальму.
Турысты, якія хочуць акунуцца ў атмасферу тых часоў, могуць паабедаць у адкрытым у былой аранжарэі рэстаране або пагуляць па нядаўна адноўленым парку. Як і даўней, улетку наведвальнікаў сядзібы цешыць непаўторны водар руж і лаванды.
Панямунскі замак, які жыве стагоддзі.
Прыблізна ў 60 кіламетрах ад Раудондварыса Панямунскі замак, які налічвае 400-гадовую гісторыю. Які стаіць тут драўляны дом у 1597 г. купіў памешчык венгерскага паходжання Януш Эпер'еш. З дапамогай дасведчанага галандскага архітэктара і добрага прыяцеля Петэра Нонгарта новы ўладальнік вырашыў узвесці каменны замак у стылі Рэнесанс.
Час ішоў, уладальнікі Пянямунскага маёнтка мяняліся, а замак не раз рэстаўраваўся і перабудоўваўся. У XVIII ст. замкавы комплекс купіў сцяганосец ВКЛ Антанас Гялгаудас. Побач з замкам ён разбіў парк плошчай XNUMX гектараў, які захаваўся да нашых дзён. У парку былі адноўлены дзве сажалкі, абсталявана аглядная пляцоўка з відам на Нямунас. Палюбавацца на ланяў, якія бегаюць у парку, маглі не толькі шляхетныя госці, але і мясцовыя жыхары.
Сёння жыццё ў Панямунскім замку зноў кіпіць агульнымі намаганнямі музейшчыкаў і прадпрымальнікаў. Наведвальнікаў чакае не толькі гістарычная экспазіцыя і дагледжаны парк, але і раскошны гатэль з рэстаранам. Госці замка, як сапраўдныя вяльможы, могуць пераначаваць у пакоях, абстаўленых антыкварнай мэбляй XVIII-XIX стст., а таксама пакаштаваць стравы, прыгатаваныя па старажытных літоўскіх і венгерскіх рэцэптах.
Спадчына расейскіх князёў у мястэчку Юрбаркас
Маршрут па берагах Нямунаса (Панямуне) завяршае цікавую гісторыю Юрбарская сядзіба. Размешчаным тут у XIV ст. маёнткам валодала Бона Сфорца, жонка Вялікага князя Літоўскага Жыгімонта II, пазней - вяльможы Радзівілы, пасля іх - фаварыт імператрыцы Кацярыны II Платон Зубаў. З 1845 г. маёнтак адышоў да князя Іларыёна Васільевіча Васільчыкава, чые нашчадкі гаспадарылі тут да Першай сусветнай вайны.
Васільчыкава рэдка прыязджалі ў Юрбаркас, аднак справамі маёнтка займаліся круглы год. Памешчыкі былі вядомыя як выдатныя прадпрымальнікі: абсталявалі пільню, бровар, развівалі вытворчасць алею і сыру. Вырабленыя ў Юрбаркасе "бакштэйнскія" і "галандскія" сыры экспартавалі нават у Францыю, ды і само мястэчка квітнеў.
Да нашых дзён дом Юрбаркскага маёнтка не захаваўся, аднак наведвальнікі могуць агледзець пабудаваную пры Зубаве прыбраную праваслаўную царкву, які раскінуўся на берагах ракі Мітува парк, два дамы для слуг, некалькі іншых захаваных сядзібных пабудоў.
У доме для слуг з паўднёвага боку жылі слугі маёнтка - сёння тут працуе Цэнтр турыстычнай інфармацыі Юрбаркаса. У паўночным доме для слуг размясціўся музей краю, у якім можна азнаёміцца з гісторыяй горада Юрбаркас.
