У цэнтральнай частцы Брэста захаваліся старадаўнія могілкі, якія часта называюць “Польскімі“. Тут можна ўбачыць незвычайныя надмагілля, некалькі склепаў, а таксама капліцу-пахавальню сярэдзіны 19 стагоддзя.
Самі могілкі першапачаткова размяшчаліся на ўскраіне Брэст-Літоўска, аднак з ростам горада і актыўнай забудовай месцазнаходжанне на карце горада перамясцілася да новага цэнтра.
Каталіцкія могілкі ў Брэсце закрылі для новых пахаванняў у 1956 годзе. У некаторых крыніцах пазначана, што тут каля 3000 магіл, аднак фактычна ацалелых - значна менш і відавочна не перавышае тысячы.
Увагу прыцягваюць некалькі пахаванняў з цікавымі надмагільнымі скульптурамі. У большасці маюць традыцыйныя выявы - анёлаў, Божай Маці, Ісуса Хрыста. Цяпер, на сучасных могілках, падобныя архітэктурныя вынаходствы сустракаюцца вельмі рэдка, а старадаўнія ў большасці сваёй згублены.
Самы стары надмагілле брэсцкіх могілак датуецца 1836 годам.
Гуляючы па могілках можна знайсці магілу Уладзіслава Віснеўскага. Гэта першы бургамістр Брэста-над-Бугам (так горад называўся ў складзе міжваеннай Польшчы з 1921 да 1939 года).
Адна з нямногіх магіл з уцалелым бюстам на камені належыць доктару медыцынскіх навук - Паўлу Залеўскаму.
Чаму адна з нямногіх? На жаль, каталіцкія могілкі ў Брэсце часта падвяргаліся вандалізму. На шматлікіх плітах і абелісках выпаленыя або збітыя выявы пахаваных.
На могілках сустракаюцца і вядомыя прозвішчы (у гістарычным плане), напрыклад магіла Марыі Ганны Радзівіл. Большасць прадстаўнікоў гэтага старажытнага роду на тэрыторыі Беларусі пахаваны ў фамільнай крыпце ў Нясвіжы. Такое выключэнне выглядае даволі незвычайным, магчыма гэта простае супадзенне.
Ёсць і ваенныя магілы, у асноўным польскіх салдат.
Магіла польскага лётчыка і крыжы з гусеніц
У такіх старых могілак не можа не быць і сваёй гарадской легенды. Па чутках, некалькі польскіх лётчыкаў планавалі ўсталяваць рэкорд на самы далёкі пералёт, але лёс распарадзіўся інакш і іх самалёт разбіўся ў буры. Пахавалі іх якраз на гэтых могілках, а над магіламі ўсталявалі помнік у выглядзе самалётнай шрубы.
Па суседстве з лётчыкамі, мяркуючы па крыжах з гусеніц, пахаваны польскія танкісты.
Капліца на могілках у Брэсце.
Калі на Кальварыйскім у Мінску захавалася каля 9 магільных склепаў, то на могілках у Брэсце ўсяго адна. Датуецца пабудова 1857 годам (гэтая дата пазначана на сцяне з інфармацыяй).
Будаўніцтвам склепа займаўся нейкі M Lablocki, пра яго інфармацыі зусім не знайшоў. З тым хто пахаваны яшчэ больш складана, імя на сцяне даволі дрэнна чытаецца (верагодна Leonora Lablocki ?), але і тут нейкіх зводак нажаль няма.
Напэўна, у гэтай капліцы ёсць цікавая гісторыя, калі яна вам вядомая, то напішыце калі ласка ў каментарах.
Могілкі знаходзяцца на вуліцы Пушкінская, ад Крыжаўзвіжанскага касцёла некалькі кварталаў пешшу, ніжэй адзнака на мапе:
Калі будзеце ў Брэсце, то рэкамендую таксама паглядзець былую кірху и кафедральны сабор святога Сімяона.
