У месцы з вельмі прыемнай і гучнай назвай "Сноў" размясціўся адзін з найпрыгажэйшых палацавых комплексаў Беларусі – Палац Рдултоўскіх. Само месца (цяпер аграгарадок Сноў) згадваецца ўпершыню яшчэ ў сярэдзіне 15 стагоддзя, як частка маёнтка Навагрудскага ваяводства ВКЛ.
Гісторыя і архітэктура палаца ў Снове
Значна пазней зямля перайшла да роду Рдултоўскіх. Да 1827 года Казімір Рдултоўскі па праекце архітэктара Тычэцкага ўзводзіць вялізны маёнтак у класічным стылі. Будынак працягласцю каля 140 метраў налічваў сотні пакояў і залаў. Дзіўна, але гэты помнік архітэктуры амаль поўнасцю захаваўся да нашых дзён.
Пры Казіміры Рдултоўскім сядзібны комплекс у Снове квітнеў. На той момант палац з'яўляўся цэнтрам свецкага жыцця рэгіёна. Акрамя таго развівалася сельская гаспадарка і агародніцтва, была нават пабудавана суконная фабрыка.
Вакол палаца раскінуўся парк з шырокімі алеямі, зарослымі хмызняком, і фруктовымі дрэвамі, нажаль зараз усё гэта прыходзіць у лёгкае запусценне. Таксама на тэрыторыі комплексу знаходзіўся дэкаратыўны водны басейн, сістэма каналаў якога ўтварыла невялікія астравы, якія і сёння можна ўбачыць.
Сам палац выкананы з цэглы з сіметрычнай кампазіцыяй. Дамінантай выступае двухпавярховы аб'ём з масіўным чатырохкалонным іянічным порцікам (галоўны фасада).
Паркавы вылучаецца аналагічным порцікам, але меншых памераў.
Да цэнтральнай часткі прымыкаюць двухпавярховыя карпусы, выбудаваныя перпендыкулярна да асноўнай восі палаца.
Затым ідуць доўгія крылы ў адзін паверх, упрыгожаныя калонамі. Менавіта ў гэтых частках будынка размяшчаліся службовыя і жылыя памяшканні. Сканчаецца палац Рдултоўскіх ізноў двухпавярховымі карпусамі.
Ва ўнутраным убранні дэкаратыўных празмернасцяў не было. Многія памяшканні можна нават назваць сціплымі, але ёсць і тыя якія сапраўды ўражвалі. Напрыклад парадная бальная зала з высокай столлю і вокнамі па абодва бакі. Вонкавы дэкор вылучаецца рэльефным карнізам па ўсім перыметры палаца, а на бакавых флігелях захавалася ляпніна.
Пасля смерці Казіміра вялізны палац у Снове перайшоў ва ўласнасць да яго малодшага сына - Яўстафію Рдултоўскаму. Верагодна спадкаемца прайграў бацькаў маёнтак у карты, бо ў 1854 годзе ўладальнікам палаца стаў барон. Густаў Гартынг. Такім чынам гісторыя Зноў стала звязана з прозвішчам Гарцінгаў.
Адным з апошніх уладальнікаў маёнтка быў - Генрых Гартынг. У 1925 годзе ён прыняў рашэнні аб продажы Сноўскага палаца. І ўжо праз некалькі гадоў тут уладкаваліся польскія афіцэры, якія прыстасавалі будынак пад свае запатрабаванні (жыллё, канцылярыя і нават казіно). Сам будынак не мяняўся, а вось тэрыторыя парку - так. Па перыметры сядзібы высаджана яловая алея, якая сёння хавае палац. Ледзь наводдаль пабудаваны польскія казармы, якія з сярэдзіны 20 стагоддзя служылі ваенным шпіталем.
Палац у Снове сёння
З 1939 года былы маёнтак роду Рдултоўскіх выкарыстоўваўся савецкімі вайскоўцамі для сваіх патрэб. З 2006 года будынак быў на балансе ў КДБ. З 2015 года рабіліся спробы прадаць комплекс, але беспаспяхова. Пакупнік знайшоўся толькі ў 2021 годзе, хто менавіта - невядома, паведамляецца толькі кошт здзелкі - 300 тысяч даляраў. Плануецца, што ў Снове арганізуюць турыстычны аб'ект, цэнтрам якога якраз і стане адрэстаўраваны палац.
Багацце славутасцяў робіць аграгарадок Сноў асабліва цікавым для наведвання. У свой час, намаганнямі Казіміра Рдултоўскага, на старажытных могілках была пабудавана царква (захавалася і сёння). святога Казьмы і Дзям'яна, а ў дзесяткі метраў ад яе, але ўжо намаганнямі роду Гарцінгаў, узведзена іншая сядзіба - Горны Сноў. Таксама ў Снове ёсць касцёл. Знайсці палац не складзе працы, адзнаку глядзіце на мапе ніжэй:
Таксама прапануем невялікае агляднае відэа Палаца Рдултоўскіх:
