Рым - гэта ўнікальны горад не толькі Італіі, але ўсёй Еўропы ў цэлым. Складана ўявіць чалавека, які не чуў бы пра Рым і яго галоўную славутасць - амфітэатры Флавіяў, ён жа Калізей. У гэтым артыкуле разбяромся чым жа знакаміты Калізей і з якой мэтай яго выкарыстоўвалі ў Старажытным Рыме. Акрамя таго пройдземся па асноўных гістарычных момантах: хто пабудаваў і хто разбурыў, што сімвалізуе Калізей і якую архітэктуру мае. Таксама будзе падборка карысных турыстычных парад па экскурсіях і нюансах наведвання, і канешне спіс цікавых фактаў пра гэтую італьянскую славутасць.
Гістарычная зводка
Будаўніцтва Калізея распачата ў 72 годзе імператарам Веспасіанам і скончана ў 80 годзе імператарам Цітам. Збудаванняў падобнага памеру і змяшчальнасці, дарэчы арэна разлічвалася на 50+ тысяч гледачоў, у свеце на той момант не было. Для таго каб узвесці гэты каласальны аб'ект Ціт Флавій Веспасіян прыцягнуў вялізныя рэсурсы. Як чалавечыя - на пабудову і здабычу траверціну адправілі каля 100 000 палонных і рабоў. Так і грашовыя - па чутках імператар выдаткаваў амаль усё багацце здабытае ў бітвах і войнах з Іўдзеяй. Пасля ўрачыстага адкрыцця пачалася доўгая і крывавая гісторыя легендарнага Калізея - арэны пакутлівых смерцяў для гладыятараў і жывёл. Феномен гэтага месца і дэвізу "Хлеба і відовішчаў" будуць вывучаць на працягу ўсёй далейшай гісторыі.
Крывавыя відовішчы працягваліся на арэне да канца 5 стагоддзя, пакуль хрысціянскія традыцыі не прымусілі імператараў змяніць падыходы і адмовіцца ад смяротных баёў. Менавіта з гэтага пачынаўся заняпад Рымскага Калізея, які толькі ўзмацніўся з набегамі варвараў, катаклізмамі і спусташэннем казны. Сімвал велічы і магутнасці Рыма - даў расколіну.
цікавыя варыянты экскурсій па Рыме.
На нейкі час аркады арэны сталі своеасаблівымі кватэрамі для малазабяспечаных грамадзян Рыма, а пляцоўка дзе раней грымелі бітвы гладыятараў - могілкамі.
Пачынаючы з 11 стагоддзі, магутныя рымляне спрабавалі аднавіць важнасць Калізея і зрабіць з яго сапраўдную крэпасць, але імператар Генрых VII такія погляды не падзяляў. Так і не знайшоўшы кампрамісу велізарная арэна працягвала прастойваць, перыядычна разбураючыся ад землятрусаў.
Што яшчэ горш, на працягу наступных стагоддзяў Калізей разбіралі на будаўнічыя матэрыялы.
Магчыма, калі б Папа Бенедыкт XIV не стаў на абарону гэтага гістарычнага комплексу ў сярэдзіне 18 стагоддзі, то гэтай славутасці Рыма і зусім бы ўжо не было.
Цікавыя факты
- Галоўная славутасць Рыма патрапіла ў спіс 7 Новых цудаў свету ў ліпені 2007 года.
- Руіны амфітэатра Флавіяў размяшчаюцца на месцы, дзе знаходзілася возера Залатога дома імператара Нерона - папярэдніка Ціта Веспасіана.
- Калізей - помнік бязмежнага гвалту. Па меркаванні даследнікаў і гісторыкаў на арэне было па-зверску забіта і закатавана больш за 1 000 000 жывёл.
- Гладыятараў, (добраахвотных і не) якія знайшлі пагібель у гэтым месцы, было каля 400 тысяч.
- Цяга рымлян да гвалту і вывастранасьці дзівіць. На сцэне Калізея нават праводзіліся наўмахі - гэта інсцэніроўкі марскіх бітваў, для якіх паднімалі ўзровень вады на арэне.
- Калізей нерэальна папулярны сярод турыстаў якія наведваюць Італію, але ўсё ж займае другое месца. На першым па папулярнасці стаіць Ватыкан з саборам Святога Пятра.
- У Старажытным Рыме існавалі і іншыя "Калізеі", вядома якія саступаюць памерамі сталічнаму.
- Баі на арэне Калізея называліся "Гульнямі", а самыя доўгія працягнуліся цэлых 123 дні.
- Напачатку 20 стагоддзі з'явілася ідэя перабудаваць рымскі Калізей у раскошны гатэль, але пачалася другая Сусветная вайна і гэтая ідэя адышла ў нябыт.
Прама ля сцен амфітэатра Флавіяў можна ўбачыць яшчэ адну ўнікальную рымскую славутасць – Трыумфальную арку Канстанціна.
Экскурсіі і наведванне Калізея
Як вы маглі здагадацца, уваход на тэрыторыю платны, але гэта не адзіная праблема. У сезон тут вельмі шмат жадаючых, таму варта падрыхтавацца да чэргаў. Білеты можна набыць онлайн – звычайна ўключаны праход у Калізей, Рымскі форум і Палацін, а за дадатковы поплатак ёсць магчымасць узяць аўдыягід і доступ на саму арэну. Кошты стартуюць ад 20 эўра.
Калі хочаце даведацца пра гісторыю Старажытнага Рыма і гэтага збудавання ў прыватнасці, то варта замовіць паслугі гіда, паглядзіце варыянты.
Калізей знаходзіцца ў самым цэнтры і сэрцы Рыма, міма прайсці складана. Калі ехаць на грамадскім транспарце, то лепш на метро, выходзьце на станцыі Colosseo, ніжэй кропка з адзнакай славутасці на мапе:
Паглядзець Рым за адзін дзень - нерэальная задача, горад настолькі насычаны старадаўнімі храмамі і палацамі, што проста губляешся. Таму раю планаваць паездку ў сталіцу Італіі хаця б на некалькі дзён. Пачытайце водгук пра гатэль The Republic, раптам гэта тое што вы шукалі, а таксама да нататку вазьміце яшчэ адну рымскую славутасць – тэрмы Каракаллы.